کاهش سرعت پیری با مصرف قهوه

به گزارش پایگاه علمی خبری دانه، پژوهش‌ها نشان می‌دهد، نوشیدن روزانه ۳ تا ۴ فنجان قهوه می‌تواند روند پیری زیستی را در افراد دارای اختلالات شدید روانی کاهش دهد. این پژوهش نشان می‌دهد که این مقدار قهوه با تلومرهای بلندتر (که شاخصی از پیری سلولی است) مرتبط است و می‌تواند معادل ۵ سال جوانی زیستی بیشتر در مقایسه با افرادی که قهوه نمی‌نوشند، ایجاد کند. این نتایج در مجله BMJ Mental Health منتشر شده است.
بااین‌حال، این مزایا در مصرف بالاتر از این میزان مشاهده نشد. حد ۳ تا ۴ فنجان در روز مطابق با حداکثر مقدار توصیه‌شده از سوی چندین نهاد مهم سلامت، از جمله سرویس ملی بهداشت آمریکا (National Health Service NHS) و سازمان غذا و داروی ایالات متحده (Food and Drug Administration FDA) است.

تلومرها، بیماری روانی و اهمیت آن‌ها

تلومرها در انتهای کروموزوم‌ها (کرموزوم ساختارهای ژنتیکی هستند که حاوی DNA و پروتئین‌ها بوده و اطلاعات ژنتیکی را در سلول‌ها ذخیره و منتقل می‌کنند.) قرار دارند و مانند نوک پلاستیکی بند کفش عمل می‌کنند و مانع رشته ریزی آن می‌شوند.
اگرچه کوتاه‌شدن تلومرها با افزایش سن طبیعی است، اما این روند در افراد مبتلا به اختلالات عمده روانی مانند روان‌پریشی، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی سریع‌تر رخ می‌دهد.
ازآنجاکه تلومرها به عوامل محیطی (از جمله رژیم غذایی) واکنش نشان می‌دهند، گروه پژوهش بررسی کرد که آیا مصرف متوسط قهوه می‌تواند سرعت کوتاه‌شدن تلومرها را در افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی کاهش دهد یا نه.
قهوه در صورت مصرف متعادل با فواید مختلف برای سلامت مرتبط است، بنابراین انتخابی منطقی برای بررسی بود.

شرکت‌کنندگان و الگوهای مصرف قهوه

این مطالعه ۴۳۶ فرد بزرگسال را که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۸ بخشی از مطالعه روان‌پریشی TOP در نروژ بودند، بررسی کرد.
از این میان، ۲۵۹ نفر مبتلا به اسکیزوفرنی و ۱۷۷ نفر مبتلا به اختلالات عاطفی شامل اختلال دوقطبی و افسردگی اساسی همراه با روان‌پریشی بودند.
شرکت‌کنندگان مصرف روزانه قهوه خود را گزارش کردند و در ۴ گروه قرار گرفتند:

• صفر فنجان (۴۴ نفر)
• ۱ تا ۲ فنجان
• ۳ تا ۴ فنجان (۱۱۰ نفر)
• ۵ فنجان یا بیشتر

همچنین درباره سیگارکشیدن و مدت‌زمان مصرف آن سؤال شد.
افرادی که ۵ فنجان یا بیشتر می‌نوشیدند معمولاً از کسانی که قهوه نمی‌نوشیدند یا تنها ۱-۲ فنجان مصرف می‌کردند، مسن‌تر بودند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیز به طور متوسط قهوه بیشتری نسبت به افراد دارای اختلالات عاطفی مصرف می‌کردند.
سیگار بر سرعت متابولیسم کافئین تأثیر دارد. حدود ۷۷٪ شرکت‌کنندگان (۳۳۷ نفر) سیگاری بودند و میانگین سابقه مصرف سیگار ۹ سال داشتند. افراد مصرف‌کننده ۵ فنجان یا بیشتر سابقه سیگارکشیدن طولانی‌تری نسبت به گروه‌های دیگر داشتند.

اندازه‌گیری تلومرها و یافته‌های کلیدی

پژوهشگران طول تلومرها را با استفاده از گلبول‌های سفید (لوکوسیت‌ها) در نمونه‌های خون اندازه‌گیری کردند. نتایج تفاوت‌های قابل‌توجهی بین چهار گروه ایجاد کرد و الگویی به شکل منحنی J به وجود آورد. در مقایسه با افرادی که قهوه نمی‌نوشیدند، کسانی که روزانه ۳ تا ۴ فنجان قهوه مصرف می‌کردند تلومرهای بلندتری داشتند. این ارتباط در گروه مصرف‌کننده ۵ فنجان یا بیشتر مشاهده نشد.
افرادی که ۴ فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند، از نظر طول تلومرها معادل ۵ سال جوان‌تر از گروه بدون قهوه بودند. این تحلیل با درنظرگرفتن سن، جنسیت، نژاد، مصرف دخانیات، نوع اختلال روانی و درمان فعلی انجام شد.

 توضیحات زیستی و محدودیت‌های پژوهش

ازآنجاکه این یک مطالعه مشاهده‌ای بود، پژوهشگران تأکید می‌کنند که نمی‌توان رابطه علت‌ومعلولی قطعی اعلام کرد.همچنین اطلاعاتی درباره نوع قهوه، زمان مصرف، میزان دقیق کافئین و مصرف سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار در دست نبود. بااین‌حال، پژوهشگران چند توضیح احتمالی ارائه می‌دهند:
قهوه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی است که می‌تواند سلول‌ها را در برابر آسیب‌های مرتبط با پیری محافظت کند.
آن‌ها می‌نویسند:
«تلومرها نسبت به فشار روانی اکسیداتیو و التهاب بسیار حساس‌اند، موضوعی که نشان می‌دهد قهوه می‌تواند در جمعیتی که اساساً در معرض پیری تسریع‌شده هستند، از سلول‌ها محافظت کند.»

مصرف جهانی قهوه و ملاحظات ایمنی

قهوه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌های جهان است و در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۲ حدود ۱۰٫۵۶ میلیارد کیلوگرم از آن در جهان مصرف شده است. باوجود مزایای احتمالی، پژوهشگران هشدار می‌دهند که:
«مصرف بیش از حد توصیه‌شده روزانه ممکن است موجب آسیب سلولی و کوتاه‌شدن تلومرها از طریق افزایش گونه‌های فعال اکسیژن شود.»
آن‌ها یادآوری می‌کنند که نهادهای بین‌المللی مصرف حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز (حدود ۴ فنجان قهوه) را توصیه می‌کنند.