کشف غرش پنهان شیرها با کمک هوش مصنوعی
برای نخستینبار، تحلیل هوشمند صدا نشان داد که شیرها دو نوع غرش متفاوت دارند.
هوش مصنوعی نوعی غرش پنهان و ناشناخته در شیرها را کشف کرده است؛ صدایی که تا امروز کسی از وجود آن خبر نداشت. این یافته میتواند راههای جدید و هوشمندانهای برای حفاظت از این گربهسانان در حال انقراض فراهم کند.
به گزارش پایگاه علمی خبری دانه، پژوهشی تازه نشان میدهد شیرهای آفریقایی تنها یک نوع غرش ندارند؛ بلکه دو نوع غرش متفاوت تولید میکنند. محققان دانشگاه اکستر نوعی «غرش میانی» را شناسایی کردهاند که پیشتر ناشناخته بود و همراه با غرش عمیق و معروف شیر شنیده میشود. این مطالعه که در مجله Ecology and Evolution منتشر شده، نخستین پژوهشی است که از هوش مصنوعی برای دستهبندی خودکار غرشهای شیر استفاده میکند. این سامانه توانست با دقت ۹۵/۴ درصد، غرشها را طبقهبندی کرده و تأثیر خطای انسانی را در تشخیص صداها بهطور چشمگیری کاهش دهد. این موضوع امکان شناسایی دقیقتر هر شیر را فراهم میکند.
«جاناتان گروکات»، نویسنده اصلی و پژوهشگر دانشگاه اکستر گفت:
«غرش شیرها فقط یک صدا نیست؛ یک امضای صوتی است که میتوان از آن برای تخمین جمعیت شیرها و شناسایی هر فرد استفاده کرد. تا امروز تشخیص این صداها بهطور زیادی به نظر کارشناسان وابسته بود و احتمال خطا را بالا میبرد. روش تازه با کمک هوش مصنوعی میتواند پایش شیرها را دقیقتر، سریعتر و بدون خطای انسانی ممکن کند؛ چیزی که برای حفاظت این گونهی رو به کاهش بسیار حیاتی است.»
کاهش نگرانکننده جمعیت شیرها
اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) شیرها را در فهرست گونههای آسیبپذیر قرار داده است. برآوردها نشان میدهد تنها حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار شیر در طبیعت آفریقا باقی مانده و این جمعیت در ۲۵ سال گذشته تقریباً نصف شده است.
بر اساس نتایج پژوهش، دنبالهی غرش شیر شامل دو نوع صداست: غرش اصلیِ پرطنین و غرش میانیِ تازهکشفشده. این یافته، تصور دیرینهی وجود تنها یک نوع غرش را رد میکند. پژوهشهای مشابه درباره گوشتخواران بزرگی مانند کفتار خالدار نیز یافتههای نزدیک به این را گزارش کردهاند و نشان میدهد علم زیستصوتشناسی (bioacoustics) به ابزار مهمی در مطالعات بومشناسی تبدیل شده است.
هوش مصنوعی دقت پایش حیاتوحش را افزایش میدهد
با استفاده از یادگیری ماشینی برای طبقهبندی غرشهای کامل، توانایی تشخیص شیرهای مختلف بهبود یافته است. این روش خودکار و مبتنی بر داده، پایش صوتیِ غیرفعال را بسیار آسانتر و قابلاعتمادتر از روشهای رایج مانند بررسی ردپا یا نصب دوربین تلهای کرده است.
گروکات افزود:
«بهنظر ما زمان یک تغییر اساسی در روشهای پایش حیاتوحش فرا رسیده است. هرچه ابزارهای زیستصوتشناسی پیشرفتهتر شوند، نقش مهمتری در حفاظت از شیرها و دیگر گونههای در معرض خطر خواهند داشت.»
این مطالعه با همکاری دانشگاه اکستر، واحد حفاظت حیاتوحش دانشگاه آکسفورد، Lion Landscapes، انجمن جانورشناسی فرانکفورت، مؤسسه پژوهشی حیاتوحش تانزانیا (TAWIRI) و اداره پارکهای ملی تانزانیا (TANAPA) انجام شده است. همچنین متخصصان علوم کامپیوتر از اکستر و آکسفورد در این پروژه نقش داشتهاند.
