رقابت بزرگ فناوری فضایی ایران: تربیت نسل جدید متخصصان ماهواره
طراحی و ساخت ماهواره مکعبی Qsat

مسابقه فناوری ماهواره با همکاری پژوهشگاه فضایی ایران به مدت ۱۲ ماه در سه مرحلهی طراحی مفهومی، طراحی جزئی و ساخت نمونه مهندسی اجرا میشود.
این مسابقهیِ ملّی با همکاری پژوهشگاه فضایی ایران در سه مرحلهیِ اصلی طراحی مفهومی، طراحی جزئی و ساخت نمونه مهندسی اجرا میشود. در کنار مسابقه، مجموعه کارگاههای آموزشی با تدریس اساتید برجستهیِ حوزهیِ ماهواره نیز برگزار گردید. در این کارگاهها، علاوه بر تمرکز بر مبانی و اصول طراحی، جنبههای فنّی و پیادهسازیِ ماهوارهها نیز به طور کامل پوشش داده شد. برونداد این رقابت نشان از هدفی بزرگ دارد؛ یعنی پرورش نیروی انسانی کارآمد و آشنا با چالشهای فناوری ماهوارهای و آمادهسازی آنان برای ایفای نقشهای کلیدی در پروژههای فضایی آینده که باید چشم انتظار آن بود.
چارچوب رقابت و اهداف مسابقهیِ فضایی
در مرحلهیِ نخست، از میان گروههای شرکتکننده از ۱۵ استان کشور، تعداد ۵۲ گروه به رقابت پرداختند. این گروهها براساس معیارهایی همچون تحلیل مدار، طراحی سازه و مکانیزمها ارزیابی شدند و در نهایت ۱۲ گروه به مرحلهیِ دوم راه یافتند. در مرحلهی نامبرده، دو داور متخصص ماهواره و داور ویژه مأموریت بررسی و سپس کمیته علمی هر طرح را ارزیابی کردند.

گروهها پس از ارزیابی فنّی و با پشتیبانی کارشناسان در زمینهیِ تیمسازی، به تقویت انگیزه و دستیابی به اهداف مشترک پرداخته تا اطمینان حاصل شود که هر تیم آمادهیِ ادامهیِ رقابت در مسیر توسعهیِ فناوریهایِ ماهوارهای است. در نهایت، با توجّه به نزدیکیِ امتیازات، کمیتهیِ علمی تصمیم گرفت چهار تیم را به مرحلهیِ سوم و ساخت نمونه مهندسی انتقال دهد. این گروههای برتر عبارتند از:
- تیم Utsat – به سرپرستی دکتر کوثری از دانشگاه تهران؛
- تیم رستا – به سرپرستی دکتر مویدی از دانشگاه قم؛
- تیم کیوبیسیا – به سرپرستی دکتر بنازاده از دانشگاه شریف؛
- تیم سهاست – به سرپرستی دکتر رحمانی از دانشگاه نوشیروانی بابل.
این چهار تیم، علاوه بر دریافت بودجه ۶۰۰ میلیون تومانی، چهار ماه زمان برای ساخت نمونهیِ مهندسی ماهوارهیِ خود را خواهند داشت. نتایج نهاییِ رتبهبندی این تیمها نیز طی پنج ماه آینده مشخص و اعلام خواهد شد.
۳. اختتامیه و آینده صنعت فضایی ایران
اختتامیهیِ این رویداد علمی در روز سهشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ با حضور نمایندگان پژوهشگاه فضایی ایران و دانشگاه صنعتی شریف در سالن استاد ربیعی برگزار شد. دکتر رییسی، نمایندهیِ پژوهشگاه فضایی، در سخنرانی اختتامیه با تأکید بر ضرورت ایجاد ارتباط مؤثر میان صنعت و دانشگاه، به پروژههای فضایی پیشگام ایران نظیر ماهوارههای ثریا و مهدا اشاره کرده و ادامهیِ برگزاری چنین رقابتهایی را برای ارتقای صنعت فضایی کشور پُراهمیّت خواند. در این مراسم، از تیمهای برتر راهیافته به مراحل دوم و سوم با تقدیر از تلاشهای آنان قدردانی شد و با اشاره به ماهوارههای جدید ایران نظیر هدهد و کوثر، به تیمهای شرکتکننده برای رسیدن به مراحل پیشرفتهتر، از جمله پرتاب به فضا، آرزوی موفّقیت شد.