جرالد ایمری (Gerald Imray)، روزنامهنگار ویژه حیات وحش در خبرگزاری آسوشیتدپرس 16 آذر ماه مینویسد: یک بانک اسپرم برای یوزپلنگها شاید روزی بتواند سریعترین جانور خشکی جهان را از انقراض نجات دهد. به گزارش پایگاه علمی خبری دانه، کارشناسان نگراناند که یوزپلنگها روزی در آستانهی انقراض قرار بگیرند و برای نجاتشان به روشهای تولیدمثل مصنوعی نیاز باشد.
براساس گزارش این روزنامهنگار مطرح حوزه حیات وحش، جانورشناس آمریکایی لوری مارکر (Laurie Marker) به مدت ۳۵ سال در نامیبیا نمونههایی را جمعآوری و در یک بانک اسپرم یوزپلنگها ذخیره کرد؛ با این امید که هرگز نیاز به استفاده از آنها پیش نیاید. او نگران است که روزی به مرحلهای برسیم که بدون کمک تولید مثل مصنوعی نتوان سریعترین جانور خشکی جهان را حفظ کرد.
جرالد ایمری شرح میدهد: بانک اسپرم موجود در صندوق حفاظت از یوزپلنگ که در کشور آفریقای جنوبیِ نامیبیا بنیانگذاری شد، یک «باغوحش منجمد» از یوزپلنگهاست که از سال ۱۹۹۰ در حال ساخت است. این ذخیرهگاه در بدترین سناریو برای گربهسانان بزرگ به کار گرفته میشود؛ جانورانی که جمعیتشان در ۵۰ سال گذشته به شکل نگرانکنندهای در طبیعت کاهش یافته است.
این جانورشناس آمریکایی در گفتگو با روزنامهنگار آسوشیتدپرس میگوید: تا زمانی که واقعاً لازم نشود، هیچ کاری با آن انجام نمیدهیم؛ ما اصلاً نمیخواهیم به آن نقطه برسیم. به گفته این جانورشناس کمتر از 7 هزار یوزپلنگ در حیاتوحش باقی مانده است؛ این رقم مشابه تعداد کرگدنهای سیاه در آستانه انقراض است. تنها حدود ۳۳ جمعیت جداگانه از یوزپلنگها در نقاط پراکنده، عمدتاً در آفریقا وجود دارد که اغلبشان کمتر از صد جانور دارند.
چرا یوزپلنگها در خطراند؟
زیستگاه این گربهسانان تیزرو که میتوانند با سرعت ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت بدوند، مانند بسیاری از دیگر گربهسانان با تعرض انسان به حیاتوحش و تجارت غیرقانونی حیوانات، با تهدیدی جدی روبه رو است. گروههای کوچک و پراکنده آنها باعث شد که خزانه ژنتیکیشان هم کوچک شود، زیرا جمعیتهای محدود دائماً با یکدیگر جفتگیری میکنند و این بر نرخ تولیدمثل تأثیر منفی میگذارد. بهطور جهانی، جمعیت یوزپلنگها در طبیعت طی نیمقرن گذشته ۸۰ درصد کاهش یافته است و آنها از ۹۰ درصد زیستگاه تاریخی خود رانده شدهاند.
دانشمندان باور دارند یوزپلنگها حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار سال پیش، در پایان آخرین عصر یخبندان، یک بار بهسختی از مرز انقراض گذر کردند. لوری مارکر معتقد است کمبود تنوع ژنتیکی، همراه با اینکه ۷۰ تا ۸۰ درصد اسپرم یوزپلنگها غیرطبیعی است، ممکن است در آینده نیاز به کمک انسانی را اجتنابناپذیر کند. او میگوید: خب، داشتن یک بانک اسپرم منطقی به نظر میرسد، درست است؟
براساس گفتههای جرالد ایمری ذخیره اسپرم در دنیای حیاتوحش منحصر به یوزپلنگها نیست. این روشی است که فعالان حفاظت برای گونههای دیگر از جمله فیلها، کرگدنها، انواع بزکوهی، دیگر گربهسانان بزرگ و پرندگان هم استفاده میکنند.
